Bu Ơi Ba Đi Học

Quốc (center) poses with a local student after presenting her with her Sunflower Mission gift at the completion ceremony of the Tien Phuoc primary school.

Ba trở thành Ba khi con ra đời. Hiển nhiên là vậy. Nhưng làm Ba là một thứ hoàn toàn mới mẻ, như con bước chân vào trường để học làm người, ba đi học “Làm Ba”.

Buổi sáng đó ba dậy sớm lắm, và đi cũng xa lắm đến ngôi trường của yêu thương mà các cô chú, các anh chị tận nước Mỹ xa xôi gói ghém xây nên. Nó là ngôi trường cho các bạn nhỏ, cho thầy cô các bạn và cho ba học nữa. Dù chỉ được học trong 3 ngày, ba học được nhiều điều lắm Bu ạ.

Ba học từ Ba Mẹ của các anh chị về tham gia workcamp cách dạy cho con mình lòng yêu thương. Ba nghĩ về kì nghỉ hè của con, việc đầu tiên trong đầu ba là ai sẽ trông con để ba đi làm trong suốt thời gian con nghỉ bây giờ. Vì công việc của ba bận lắm (người lớn hay nói bận hơn trẻ con Bu ạ). Ba lại không muốn gửi con về quê vì sợ ở đó con không được chăm sóc đầy đủ như ở thành phố này.  Và ba cảm phục những người cha, người mẹ cùng con đi suốt workcamp này. Hoặc gửi con từ ngàn dặm xa về đổ mồ hôi trên mảnh đất khô cằn của quê hương, nơi những đứa con yêu của họ có thể chỉ nghe mà chưa bao giờ thấy và cảm nhận. Ba học được rằng ba không bận như mình vẫn nghĩ (vì bên Mỹ người lớn bận hơn rất nhiều).

Quốc (right) participates in training for the LEGO robotics workshop with fellow volunteers. (Photo: Antonio F Delgado)

Chuyến đi này làm ba nghĩ nhiều về từ “quê hương” hơn bao giờ hết. Trong tiếng Việt có chữ “nguyên quán”, không phải chỉ nơi mình sinh ra, mà là nơi tổ tiên, cha ông mình sinh ra đời. Ba nghĩ người phương tây không có từ này, và đó cũng không phải là điều đáng bận tâm. Con biết không, Quảng Nam là nguyên quán của ba. Nhưng chưa bao giờ ba thấy có một chút liên hệ nào với mảnh đất này. Ba hay lấy lý do là ngày xưa ông nội nghèo quá, chỉ một lần duy nhất đưa về quê, vội về rồi vội đi vì ở lâu thì tốn kém. Ba nghĩ xa hơn về những lần đầu tiên ra nước ngoài, ba ngần ngại khi trả lời “Việt Nam” khi ai hỏi ba đến từ nước nào. Một cách nào đó ba muốn chối bỏ nguồn gốc của mình, chối bỏ nơi lạc hậu, nghèo đói, bất công… Nhìn cách mọi người đến đây chăm chút từng ly từng tí cho mảnh đất, cho ngôi trường, cho những đứa trẻ, người già, ba nhận ra rằng “quê hương” - “nguyên quán” - “Việt Nam” là đất, là người chứ không phải bất cứ thể chế nào đại diện cho nó. Sau này, ba sẽ dạy con như thế.

Ba hay để ý các anh chị làm việc. Chị Abby (mới 13 tuổi) bảo với ba là ở đây là lần đầu về Việt Nam mà nóng quá, chưa biết là năm sau có về nữa không. Còn anh mập Kody thì đã về đến lần thứ 4 kể từ sau lần đầu bị ba mẹ ép về. Đó là chưa kể đến anh Đan, anh Đôn đã tham dự đến 7, 8 lần kể từ khi mới được 10 tuổi… Dù thế nào, ba hiểu những mầm non của từ “quê hương” đã được ương trong lòng từ những chuyến đi này và sẽ theo các anh chị đi suốt đường đời của mình sau này. Trong ngày tổng kết workcamp, ba (và chắc chắn là ba của anh Kody) đã rất xúc động và tự hào khi nghe chính từ anh nói về hạnh phúc của sự sẽ chia. Kody đã trở thành một người đàn ông lớn (dù rất trẻ) rồi đó Bu biết không? Ba cũng học được rằng, các con không mong manh như ba (hay người lớn) thường nghĩ. Các con trước hết cần niềm tin của ba mẹ để thử thách, trưởng thành và không quên tự hào về quê hương nữa. Có một bài hát rằng “… Dù mai con khôn lớn, bay đi khắp mọi miền, con đừng quên con nhé, ba mẹ là quê hương”. Ba chợt hiểu ra rằng, điều trước tiên Ba ba cần làm là phải nuôi nấng “quê hương” trong ba thật lớn, để con hiểu, yêu và tự hào “quê hương” khi nhìn vào ba mẹ. Ba biết sau này con sẽ bay rất xa…

Còn nhiều điều Ba học được mà Ba lại quên mất Bu ạ, Ba không phải học trò giỏi trước đến giờ. Nhưng sau chuyến đi học ở workcamp này, ba của con lớn hơn một chút trong hành trình học làm Ba của Ba.

Ba rất biết ơn cuộc đời đã cho ba duyên may gặp gỡ với Sunflower Mision và những người bạn lớn nhỏ ở đây. Và không quên biết ơn người Chị lớn Duy-Loan của Ba (chắc con sẽ gọi bằng Bà). Bà từng chỉ dạy ba làm nhân viên, làm quản lý, làm người và giờ cho Ba có cơ hội được học làm Ba của con nữa.